Tutaj znajdziesz wybór często używanych terminów, z którymi możesz się zetknąć w codziennym życiu, w pracy lub podczas kontaktu z urzędami – z prostym objaśnieniem.
Administracja i urzędy
AHV (Alters- und Hinterlassenenversicherung)
Obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne dla wszystkich mieszkających lub pracujących w Szwajcarii.
Einwohnerkontrolle / Einwohnerdienste
Urząd meldunkowy – tutaj zgłaszasz się po przeprowadzce do nowej gminy.
Aufenthaltsbewilligung (B-/L-/C-Ausweis)
Oficjalny dokument pozwalający na pobyt w Szwajcarii. Rodzaj zależy od długości pobytu i kraju pochodzenia.
Gemeinde / Gemeindehaus
Urząd gminy – zajmuje się m.in. meldunkiem, podatkami, odpadami.
Steuererklärung
Roczne zeznanie podatkowe – podajesz dochód i majątek, co służy do obliczenia wysokości podatku.
Praca i ubezpieczenia
Arbeitsvertrag
Pisemna umowa o pracę – reguluje wynagrodzenie, czas pracy, urlop itp.
Lohnausweis
Dokument wystawiany przez pracodawcę na koniec roku – zawiera informacje o rocznym dochodzie, potrzebny do zeznania podatkowego.
Quellensteuer
Podatek dochodowy pobierany bezpośrednio z wynagrodzenia – dotyczy głównie cudzoziemców bez pozwolenia C.
IV (Invalidenversicherung)
Ubezpieczenie wspierające osoby z ograniczoną zdolnością do pracy z powodu zdrowia.
ALV (Arbeitslosenversicherung)
Ubezpieczenie na wypadek bezrobocia – wspiera osoby, które straciły pracę.
Mieszkanie i codzienność
Mietkaution / Depot
Kaucja mieszkaniowa – zwykle równowartość 1–3 miesięcznych czynszów, wpłacana jako zabezpieczenie dla wynajmującego.
Nebenkosten
Dodatkowe koszty najmu: ogrzewanie, woda, sprzątanie itp. – płatne obok czynszu podstawowego.
Hauswart / Hausverwaltung
Osoba zarządzająca technicznie budynkiem i pilnująca porządku.
Abfalltrennung
Obowiązek segregacji odpadów! Oddzielnie zbierane są m.in. PET, szkło, papier, karton, bioodpady, baterie.
Serafe
Opłata radiowo-telewizyjna – obowiązkowa dla każdego gospodarstwa domowego (niezależnie od posiadania urządzenia).
Rodzina i edukacja
Kinderzulage
Comiesięczny zasiłek na dziecko – wypłacany rodzicom.
Schulpflicht
Obowiązek szkolny – dotyczy wszystkich dzieci, zwykle od 4–5 roku życia (w tym przedszkole).
Zeugnis
Świadectwo szkolne – podsumowanie wyników w nauce, wydawane co pół roku lub raz w roku.
Elternsprechtag
Spotkanie rodziców z nauczycielem – omówienie postępów i zachowania dziecka.
Integracja i język
Sprachkurs / Integrationskurs
Kurs językowy lub integracyjny – nauka niemieckiego lub innego języka urzędowego + wiedza o codziennym życiu.
BVG (Berufliche Vorsorge)
Emerytura zakładowa – tzw. 2. filar szwajcarskiego systemu emerytalnego (oprócz AHV).
Integration
Proces odnajdywania się, uczestnictwa i współtworzenia życia społecznego.
Jeśli otrzymasz oficjalne pismo lub formularz i nie jesteś pewien, co oznacza – udaj się z nim do gminy lub punktu doradczego. Wiele miejsc oferuje bezpłatną pomoc.
Swiss Job 